Op 14 mei jl. werd Research & Diagnostiek Centrum Adore van het Amsterdam UMC officieel geopend door Koningin Máxima. In dit nieuwe gebouw werken oncologen en neurologen samen aan nieuwe en betere behandelingen tegen kanker en hersenziekten, een unicum in Europa. RDC Adore biedt plek aan publieksvoorzieningen state-of-the-art laboratoria en kantoorruimtes; de circa 23.000 m² grote nieuwbouw ligt centraal binnen de VU campus, pal naast de Botanische Tuin Zuidas, en is onderdeel van een grotere, toekomstige uitbreiding van het medisch centrum.

De grootste onco-neuro campus ter wereld

Het gebouw wordt de werkplek van onderzoekers en wetenschappers die gelieerd zijn aan het Adore -project, een revolutionair initiatief dat de disciplines Oncologie en Neurowetenschappen op een unieke wijze samenbrengt in één gebouw. Tweeduizend onderzoekers van het Amsterdam UMC én daarbuiten slaan hier ziekte-overstijgend de handen ineen, om zo tot nieuwe inzichten over en behandelingen tegen kanker en hersenziektes te komen. Dit doen zij in een bijzonder, nieuw gebouw waar ruimte is voor ontmoeting tussen toponderzoekers uit binnen- en buitenland en waar de meest geavanceerde apparatuur beschikbaar is.

"Dit centrum vormt het hart van grootste onco-neuro campus ter wereld. Een plek waar topwetenschappers en -artsen samenwerken aan belangrijke doorbraken. In dit gebouw vind je wel honderdtien verschillende laboratoria. Hier wordt in verschillende modellen onderzoek gedaan om ziektes beter te begrijpen en nieuwe behandelmethoden te ontwikkelen. Samen onder één dak gaan wij het verschil maken." - Christine de Veij Mestdagh, wetenschappelijk programmamanager RDC Adore

Een flexibel en toekomstbestendig ontwerp

Omdat de samenwerking tussen verschillende disciplines - naast Oncologie en Neurologie ook Pathologie en Klinische Genetica - centraal staat, heeft atelier PRO een gebouw ontworpen dat daartoe uitnodigt. Uiteraard zijn er goede werkplekken en state-of-the-art laboratoria; deze zijn zo dicht bij elkaar geplaatst dat er gemakkelijk geswitcht kan worden tussen werken in het lab en werken aan een bureau. Bovendien is de opzet flexibel, zodat de mix en groottes nog aangepast kunnen worden. Daarnaast zijn voor samenwerking ook ontmoeting en kennisdeling van groot belang. Dat gebeurt formeel, maar ook informeel; daarom zijn centraal in het gebouw overlegplekken en lounges gemaakt, die weer verbonden zijn met het hart van het gebouw: het binnenhof.

Een ruime binnenhof als hart van het gebouw

Het binnenhof, een vier verdiepingen hoge patio met een glazen dak, zorgt voor licht en lucht en verbindt alle verdiepingen en afdelingen met elkaar; er ligt een grote collegezaal aan en mensen kunnen er elkaar onmoeten bij de koffiebar. Het is een sociale ruimte, de centrale ontmoetingsplek van het gebouw. Deze rol wordt versterkt door de in het oog springende, karakteristieke wenteltrap naar de bovengelegen verdiepingen; de organische vorm van deze wenteltrap vormt een contrast met de lineaire opzet van het gebouw.

"Je hebt echt het gevoel dat in dit gebouw dingen kunnen ontstaan die in een gewoon gebouw niet kunnen ontstaan. Echt heel inspirerend." - Geert Kazemier, Oncologisch chirurg en directeur RDC Adore

Duurzame gevels die zich voegen naar de context

Het gebouw heeft een robuuste en open uitstraling, zowel de kantoren als de laboratoria hebben licht en uitzicht door toepassing van veel glas. De gevels zijn ontworpen als een raamwerk van zandkleurig glasvezelversterkt beton, afgewisseld met parelgrijs aluminium, waarbij er een subtiel verschil is gemaakt tussen de gevels van de kantoren en die van de labs. Het gebouw is door een groot glazen atrium - een ontwerp van Studio Hartzema - verbonden met het naastgelegen Amsterdam UMC Imaging Center, waardoor mensen elkaar makkelijk kunnen ontmoeten en kennis kunnen delen. Aan de westzijde is als onderdeel van het grotere masterplan een colonnade in het gebouw opgenomen, die doorloopt rondom de binnentuin. In het interieur van RDC Adore koos atelier PRO voor ingetogen kleuren en materialen; lichte tinten zorgen in combinatie met hout voor een rustige en warme sfeer.

WKO en het eerste low-carbon glas van Nederland

RDC Adore is het eerste gebouw van het Amsterdam UMC dat een warmte- en koudeopslag (WKO) heeft. Daarnaast wordt het dak gebruikt voor zonnepanelen en als waterbuffer voor regenwater, terwijl de gevel is uitgevoerd in glasvezel versterkt beton, een lichtgewicht materiaal, wat zorgt voor een kleinere CO2-voetafdruk. Bijzonder is ook dat we voor het gevelontwerp voor de eerste keer in Nederland gebruik hebben gemaakt voor low carbon glas; bij de productie van dit innovatieve glas wordt maximaal ingezet op gebruik van gerecyclede glasscherven (in vaktermen: cullet), wat - samen met de andere energiebesparende maatregelen - de CO2-uitstoot van het gebouw met 40 procent verminderd en het gebouw 25 procent duurzamer maakt dan de huidige nieuwbouweisen.

Met RDC Adore heeft het Amsterdam UMC daarmee een nieuw gebouw gekregen dat niet alleen uniek is binnen de medische wereld, maar ook voorbeeldstellend qua duurzaamheid - een gebouw dat laat zien hoe de toekomst kan zijn.

Bladel heeft een nieuw kloppend hart voor cultuur, ontmoeting en gemeenschap. Het voormalige bankgebouw aan de Markt is door GROUP A, in samenwerking met Fabrique en ABT, getransformeerd tot een levendig cultureel centrum met een theaterzaal, bibliotheek, café en ruimte voor meer dan 45 verenigingen. BRUIS is het resultaat van een nauwe samenwerking met Gemeente Bladel en Den Herd.

Een karakteristiek silhouette aan de Markt

De interventie aan de voorzijde markeert een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het pand. Boven de entree aan de marktzijde is een opvallend nieuw volume geplaatst met een panoramazaal en balkons, dat letterlijk de bestaande gevel doorbreekt. Dit vormt samen met de houten luifel in een slank stalen frame de nieuwe identiteit van BRUIS. Grote verdiepingshoge ramen zorgen voor transparantie en een uitnodigende uitstraling naar het plein. Het ontwerp sluit daarmee aan op de dorpse schaal en de fijnmazige structuur van het centrum van Bladel.

Rondom levendigheid – ook aan de achterzijde

Het nieuwe volume aan de achterkant van het gebouw is zorgvuldig ingebed. Hier bevindt zich de nieuwe multifunctionele zaal die vanaf de straat middels ramen zicht geeft op het culturele programma binnen. Vanuit binnen legt het een relatie met de buurt. Openingen in de gevel, subtiele materiaalovergangen en een speelse daklijn laten het gebouw ook aan deze zijde aansluiten bij de dorpse omgeving. Het theatervolume oogt vriendelijk dankzij een verfijnde gevelcompositie, subtiele knikken, dieptewerking in gesloten vlakken en een solide gekeimde plint. Het laden-lossen en de technische ruimten zijn zorgvuldig ingepast, zonder dat de openheid verloren gaat.

Het atrium als verbindend hart

Centraal in het gebouw ligt een royaal atrium dat alle functies van BRUIS – oud én nieuw – met elkaar verbindt. Deze lichte, open ruimte stimuleert spontane ontmoetingen en sociale interactie tussen de diverse gebruikers. Grote houten trappen leiden naar de bibliotheek en de panoramazaal. Met zichtlijnen en tussenruimtes vindt iedere gebruiker er een plek: van beschutte hoeken tot publieke ruimten. Door ondersteunende functies te verplaatsen naar de kelder in het nieuwe volume aan de achterzijde, is er ruimte gecreëerd voor lucht, licht en beweging in het hart van het gebouw.

Flexibele zaal voor elk moment

De nieuwe multifunctionele zaal is ontworpen als flexibele ruimte voor uiteenlopende culturele en maatschappelijke activiteiten: van theater en dans tot workshops, diners en bijeenkomsten. Dankzij een uitschuifbare tribune en verstelbare podiumdelen kan de zaal zich aanpassen aan de behoefte van het moment. Een afgewogen balans aan reflecterende en absorberende akoestische panelen tezamen met gordijnen laat een divers bereik aan type voorstellingen toe.

Duurzaam en circulair

BRUIS is een voorbeeld van duurzame herbestemming. De bestaande structuur van het bankgebouw is grotendeels behouden. Het materiaalgebruik en de CO₂-uitstoot is daarmee aanzienlijk beperkt gebleven. Materialen uit gesloopte delen – zoals kozijnen, kanaalwerk, metselwerk en installaties – zijn hergebruikt. Het gebouw is verduurzaamd met lucht/water-warmtepompen, regenwateropslag en hoogwaardige isolatie, en is daarmee voorbereid op een duurzame toekomst.

Ontstaan in co-creatie

In nauwe samenwerking met gebruikers, gemeente en andere betrokkenen is het ontwerp stap voor stap tot stand gekomen. Die betrokkenheid is voelbaar in elk detail van het gebouw. BRUIS is niet alleen een nieuw cultureel centrum – het is een gedeeld huis voor de gehele gemeenschap van Bladel.

Orange Architects heeft in samenwerking met Bureau Rowin Petersma (verantwoordelijk voor het ontwerp van de school) een mixed use gebouw ontworpen. Floating Gardens is een integraal vormgegeven gebouw, voorzien van een ‘alles-in-één-school’, 192 appartementen en een grote collectieve huiskamer over drie verdiepingen. Het gebouw is opgebouwd uit lagen van verschillende grootte, om drie groene daktuinen aan te kunnen leggen. Hiermee wordt de biodiversiteit vergroot en het welzijn van bewoners verbeterd.

Sloterdijk Centrum zal het hart gaan vormen van de grootschalige gebiedsontwikkeling ‘Haven-Stad’. Het gebied rondom station Sloterdijk transformeert daarvoor in hoog tempo van een kantoorwijk naar een gemengd woon- en werkgebied. Was Sloterdijk sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw een steenachtig eiland gelegen tussen het Westerpark en het Bretten natuurgebied; Inmiddels heeft het de potentie om een volwaardig onderdeel van dit groene netwerk te worden. Daarbij biedt Sloterdijk veel ruimte voor nieuwe initiatieven. De contrasten, het groenpotentieel en de beschikbaarheid van ruimte maken Sloterdijk tot een plek met een ongeëvenaard potentieel.

Floating Gardens is een uitgesproken gebouw dat Sloterdijk Centrum een herkenbaar gezicht geeft aan de Haarlemmerweg en aan het Spieringhornpark. Met de ‘alles-in-één school’ wordt Sloterdijk Centrum versterkt als een gemengd woon- en werkgebied. Gezien de ligging van het gebouw aan het sportpark en in de Brettenzone is er speciale aandacht besteed aan de integratie van het landschap en het maken van groendaken. Daartoe is het gebouw opgebouwd uit lagen van verschillende grootte, waardoor op verschillende niveaus op het gebouw groene daktuinen konden worden aangelegd. Hiermee wordt de biodiversiteit in de stad vergroot en het welzijn van bewoners van het gebouw verbeterd. Daarnaast fungeert een groot overstek aan de entreezijde van de school als royale lobby voor de entree van het park.

Met Floating Gardens creëren we een plek waar pioniers actief kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hun buurt. Dit doen we met een gebouw dat ruimte biedt aan 85 middeldure huur studio’s, 76 vrije sector huurappartementen en 31 koopappartementen, maar ook door ruimte te maken voor het collectief. Een plek die groen combineert met wonen, leren en ontmoeten in een dynamische stad. Met de school en het kinderdagverblijf in de plint ontstaat letterlijk ruimte voor de jongste bewoners van Sloterdijk.

“De verschillende ruimtes zijn zoveel mogelijke visueel met elkaar verbonden zodat overal in de school het bewustzijn wordt gestimuleerd dat er meer is dan je eigen groep, om te stimuleren, ontmoeten, helpen en van elkaar te leren.”

IKC Sloterdijk - de ‘alles-in-één school’ – maakt deel uit van het project ‘Floating Gardens’. Een spannende en voor de stad zo belangrijke combinatie van functies heeft een plek gekregen in de plint van het gebouw, waarmee Sloterdijk zijn eerste basisschool rijker is. De school is vernieuwend in zijn opzet met een grote verscheidenheid aan verschillende leerruimtes, van heel groot voor groeps-doorbroken onderwijs, tot intieme zelfstandige werkruimtes voor kleine groepjes leerlingen, gesitueerd rondom en in de centraal gelegen ‘De Berg. De school is ontworpen om de ontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar, als een doorgaande lijn, zo vanzelfsprekend mogelijk te maken. De kinderopvang en de school van in totaal 23 groepen voor ca. 450 leerlingen zijn daarom ruimtelijk als één geheel vormgegeven, zonder een harde scheiding tussen het kinderopvang-en basisschoolgedeelte. Geborgen en uitdagend; om te spelen, te leren, te groeien en te ontdekken.

“De binnentuin is ontworpen als een rustige, collectieve ruimte, waar gelaagde galerijen, natuurlijk licht en zachte materialen een stille dialoog creëren tussen privacy, groen en gemeenschap.”

Sociale duurzaamheid is een belangrijk thema voor Floating Gardens; dus ook hier maakt de deeleconomie zijn entree. In het hart van het gebouw, direct gelegen aan een groene patio, ligt de huiskamer, die over drie verdiepingen is opgespannen en fungeert als een informeel ontmoetingspunt voor de bewoners. Hier kunnen ze de krant lezen, op hun laptop werken, samen lunchen, borrelen met medebewoners of ’s avonds eten met vrienden. De huiskamer creëert een gevoel van gemeenschapszin in het gebouw en zorgt ervoor dat de mentale leefruimte van bewoners groter is dan die van hun eigen appartement. Ook is een logeerkamer in het gebouw voorzien, waardoor je vrienden of je (groot)ouders prima een nachtje kunnen blijven slapen, ook als je zelf een compact studioappartement huurt. Door de verbinding met de gemeenschappelijk daktuin op de 5e verdieping - met uitzicht over Spieringhornpark en Sloterdijk - en de rustig gelegen patio op de 2e verdieping is er ook buiten voldoende plek voor ontmoeting tussen bewoners.

“Van compacte studio, tweelaagse duplex, friends woning om te delen of hoek appartement voor een jong gezin; in Floating Gardens vind je een divers woningaanbod.”

In Floating Gardens zijn sociale dynamiek en maatschappelijke waarde essentiële factoren voor een duurzamere toekomst voor de bewoners, kinderen en andere gebruikers. Ook de gevel van het gebouw draagt bij aan het mogelijk maken van duurzaam wonen, leren en leven. De horizontale gevelbanden aan de zuidzijde bestaan uit unieke, witte zonnepanelen. Verticale, glazen panelen zorgen voor de benodigde akoestische bescherming en de mogelijkheid om ‘uit de wind’ te zitten, terwijl de houten gevelbekleding en plantenbakken zorgen voor een groene leefomgeving en zachte uitstraling. In de gevel worden natuur-inclusieve voorzieningen, hernieuwbare energieopwekking en esthetische kwaliteit tot in detail gecombineerd.

De houten gevel, ter plaatse van de zogenoemde ‘snedes’ in het gebouw, is gemaakt van ruw gezaagde Douglas schaaldelen. Ook de plafonds zijn op deze verdiepingen uitgevoerd in Douglas latten. Overal waar hout in de gevel zichtbaar wordt, daar zit een daktuin. Om die reden is ook de gehele patio met hout bekleed. In de plint wordt dit thema doorgezet. Daar bestaat de gevel uit verticale houten penanten, als een soort ‘boomstammen’ van wisselende breedtes. Ook zijn hier speel- en zitplekken gemaakt in de teruggelegen delen van de plintgevel.

Floating Gardens is een duurzaam ontworpen gebouw, alle woningen hebben een warmtepomp en een belangrijk deel van de energie wordt zelf opgewekt. Door (witte) zonnepanelen in de gevel toe te passen ontstaat meer ruimte voor groene daktuinen, ter plaatse van de snedes in het gebouw. Floating Gardens maakt zo niet alleen verbinding met de natuur, het verbindt ook mensen. Met de alles-in-één-school is het een gebouw van de toekomst.