SPEEHUIS
De woning is gebouwd in een bosrijke omgeving grenzend aan een ven. Door de woning op te tillen en rondom te voorzien van veranda’s, stap je vanaf de woning zo de natuur in. Door de tuin terug te geven aan de natuur en begrenzingen weg te laten, loopt het perceel door in het bos, wat mooie vergezichten oplevert. De gevel en het hellend dak zijn afgewerkt met onbehandelde ‘high density’ bamboelatten en gaan door hun natuurlijke uitstraling helemaal op in het groen.
Het ontwerp
De vorm, het formaat en de indeling van de woning zijn afgestemd op de samenstelling van het gezin met drie kinderen, met grenzend aan de woning het kantoor van SPEE architecten. De veranda’s en luifels zijn de verbindende elementen in de vormgeving van het gebouw, die kantoor, woning en buitenruimte op elkaar aan laten sluiten. Hierdoor vormen woning en kantoor één geheel. Alle slaapkamers zijn voorzien van dakkapellen als integraal onderdeel van het hellend dak en de gevels. Dit maakt de slaapkamers extra royaal. De variërende verdiepingshoogtes en grote puien verbijzonderen de ruimtes en geven alzijdig uitzicht op het groen en het ven. Door de ruimtelijke opzet, de compositie van grote puien, de veranda’s, de luifels en het duurzaam materiaalgebruik ontstaat er een uniek en eigentijds woon- werkgebouw dat één wordt met de natuur.
Detaillering
De detaillering van de woning is zeer zorgvuldig uitgewerkt, waarbij goten, daktrimmen en lekdorpels zijn weggewerkt en alle latten van dak en gevel naadloos in elkaar doorlopen. De overgangen van dak naar gevel, en van gevel naar gevel, zijn in verstek uitgevoerd, waardoor het lijnenspel niet wordt onderbroken. De hele maatvoering van het gebouw en de puien is van buiten naar binnen uitgezet, en afgestemd op de bamboelatbreedte van 45 mm. met 6 mm. tussenruimte, zodat de dak- en gevelafwerking past als een maatpak. De horizontale en verticale gevelbanden van 60 cm. breed, die rondom doorlopen, verbinden het woonhuis met het kantoor en laten zich goed aflezen door de minimalistische detaillering. Door een open dak- en gevelsysteem te ontwerpen, bevindt de primaire waterkering zich achter de bamboelatten, waardoor de goten, daktrimmen en lekdorpels uit het gevelbeeld verdwijnen. Het open dak- en gevelsysteem zorgt tevens voor een goede ventilatie achter en tussen de bamboelatten, waardoor deze snel drogen na een regenbui en blauwalgen geen kans krijgen om te groeien. Hierdoor blijft het gebouw ook op langere termijn mooi en wordt het niet groen. De bamboelatten zijn blind bevestigd op een clipsysteem, waardoor het totaalbeeld nog puurder wordt en er door het ontbreken van schroeven en spijkers geen leksporen ontstaan. De gestileerde dakkapellen, die meedoen in het lijnenspel, maken zowel onderdeel uit van de gevel als van het dak, doordat de voorkant van de dakkapellen gelijk is gelegd met het gevelvlak. Door deze manier van detailleren ontstaat een helder afleesbare gebouwmassa met gestileerde gevelopeningen zonder toetsers of bellen. Ook aan de binnenzijde is veel aandacht besteed aan de detaillering, o.a. door het koud op elkaar aan laten sluiten van alle kruislaaghouten elementen, waardoor samenhang en eenheid ontstaat. De kruislings verlijmde latten, waaruit het massief houten bouwsysteem (CLT) is opgebouwd, tekenen zich bewust af op de kopse kanten van de elementen. Door deze zeer glad te schuren ontstaat een mooi patroon van kops- en langshout. Ter plaatse van de dakkapellen, de trappen, de kastnissen met geintegreerde boekenplanken en de werkbladen is dit effect goed te zien. De dagkanten van de kozijnen zijn aan de binnenzijde naadloos afgewerkt met hetzelfde hout als waarvan de CLT-elementen zijn vervaardigd. Hierdoor vormen deze één geheel en is niet meer te zien dat deze zijn afgetimmerd. De dagkantlatten worden één met het houten casco. Alle sparingen t.b.v. W-, en E-installaties en speakers in de CLT-elementen zijn vooraf in de fabriek geintegreerd. De aansluiting van alle vloerafwerkingen op de houten wanden is uitgevoerd zonder plinten, waardoor heldere ruimtes ontstaan. Door de trappen en balustrade ook uit voeren in CLT ontstaat er eenheid en vormt het één geheel met het casco. De recyclede dekdelen van de veranda’s zijn qua kleur afgestemd op de vloerafwerking binnen, waardoor de ruimten van binnen naar buiten doorlopen.
Duurzaam & gezond materiaalgebruik
De woning is gemaakt van circulaire en biobased materialen, die demontabel en aanpasbaar zijn. Zo zijn de gevel en het hellend dak gemaakt van onbehandelde ‘high density’ bamboe- (biobased) latten, die blind gemonteerd zijn op een demontabel kliksysteem. Tijdens het productieproces van ‘high density’ bamboe, waarbij bamboevezels en hars onder hoge temperatuur worden samengeperst, karamelliseert het suiker van het bamboe, waardoor het niet meer rot en onbehandeld toegepast kan worden. Het gehele casco inclusief de trappen, binnendeuren, bureau's en kasten, is opgebouwd uit massief houtbouw (CLT), waardoor de woning een warme sfeer krijgt. Het geprefabriceerde houten casco, met daarin opgenomen alle sparingen voor installaties, is in één week gebouwd. Door de UV-werende coating ontstaat er geen verkleuring, waardoor het hout mooi licht van kleur blijft. Het massief houten bouwsysteem is geheel demontabel, aanpasbaar, recyclebaar, 30% lichter dan beton en net als de gevel gemaakt van hernieuwbare grondstoffen.
Door te bouwen in massief hout (CLT) wordt er ook nog eens veel C02 opgeslagen (i.p.v. geproduceerd zoals bij beton) en ontstaat er een gezond en comfortabeler binnenklimaat. In het SPEEHUIS is 150 m3 vurenhout toegepast, waardoor er 93.388 kg CO2 opgeslagen is in het gebouw. Dat staat gelijk aan het jaarlijkse elektraverbruik van 103 huishoudens. of de uitstoot van 784.773 kilometer aan uitlaatgassen van een middenklasse auto. De Europese bossen slaan deze hoeveelheid CO2 op in 6 seconden.
Al het toegepaste hout in het SPEEHUIS is afkomstig uit verantwoord beheerde bossen. Hetzelfde gebouw in beton zou 46.694 kg CO2 produceren. De totale CO2 reductie door te bouwen in massief hout in plaats van beton is daardoor 93.388 kg + 46.694 kg = 140.082 kg CO2. Door toepassing van 9m3 ‘high density’ bamboe als gevelmateriaal wordt er nog eens 15.736kg CO2 extra opgeslagen. Dat staat gelijk aan het jaarlijkse elektraverbruik van 17,5 huishoudens in een jaar tijd of de uitstoot van 132.235 kilometer aan uitlaatgassen van een middenklasse auto. Naast energiezuinig bouwen vormt het opslaan van CO2 in gebouwen een waardevolle bijdrage voor het tegengaan van het klimaat probleem.
Duurzaamheid: Energieneutraal
De woning is ontworpen volgens de ‘trias energetica’. Dit betekent dat de woning onder andere zeer goed geisoleerd is, voorzien is van passiefhuis puien met triple-glas, isolerende stelkozijnen, energiezuinige installaties en kierdichting. Het massief houten casco draagt hierin bij aan de isolatiewaarden en veroorzaakt geen koudebruggen. Hierdoor wordt het warmte-transmissieverlies geminimaliseerd waardoor de energiebehoefte enorm wordt gereduceerd. De benodigde energie voor verwarming, warmtapwater en elektriciteit wordt met natuurlijke bronnen opgewekt door een warmtepomp en PV-panelen op het platte dak. Doordat de vloerverwarming is aangesloten op de warmtepomp fungeert de vloerverwarming in de zomer tevens als (gratis) koeling, waarvoor geen aanvullende energie nodig is. De uitkragende luifels geven de veranda’s beschutting en zorgen dat de warmte van direct zonlicht in de zomer grotendeels buiten wordt gehouden. Het SPEEHUIS is ook voorzien van een geintegreerd smarthouse systeem, met o.a. aanwezigheidsdetectie voor aansturing van de verlichting en ventilatie, waardoor energie wordt bespaard en comfort wordt verhoogd.
Daglicht – Uitzicht – Zontoetreding:
In het ontwerp van het SPEEHUIS is de balans tussen daglicht, uitzicht en opwarming van het gebouw door direct zonlicht geoptimaliseerd door de inzet van luifels, grote glazen puien in combinatie met een gunstige ZTA- en LTA-waarde. De gekozen ZTA-waarden van het glas en de luifels zorgen ervoor dat het directe zonlicht zo veel als mogelijk buiten gehouden wordt, ter voorkoming van opwarming van het gebouw. De luifels ter plaatse van de horizontale panoramavensters zijn zo uitgekiend dat het directe zonlicht niet op het glas valt, maar net eronder, zodat de woonkamer en kantoorruimte niet opwarmen door directe inval van zonlicht. De juiste verhouding LTA en ZTA zorgt voor veel daglicht, minimale opwarming en maximaal uitzicht. De grote glazen vensters in alle ruimten zorgen voor een alzijdig en overweldigend uitzicht op de bosrijke omgeving en het ven. Op de posities waar maximaal uitzicht en daglicht prevaleerden boven het tegenhouden van directe zoninval, zoals bij de grote glazen pui ter plaatse van het terras, wordt de eventuele opwarming (voor zover de ZTA-waarde dit nog doorlaat), opgelost doordat de vloerverwarming in de zomer fungeert als gratis (passieve) koeling, doordat deze is aangesloten op de warmtepomp. Hierdoor ontstaat een zeer comfortabel binnenklimaat. Door zowel gebruik te maken van verdiepingshoge puien als van panoramavensters met ‘Megaview’ jaloezieën ontstaat er de gewenste privacy.
“Door op deze wijze te ontwerpen bouw je voor de toekomst en is architectuur meer dan een ruimtelijke ervaring”, aldus SPEE architecten. People-Planet-Profit.
Met dank aan alle Co-makers.
www.speearchitecten.nl
Oplevering | 2020 |
Projectteam | Bart spee, met Jolijn van Keulen |
Interieur | Tekton |
Constructeur | Raadschelders Bouwadvies |
Fotograaf | Ossip van Duivenbode |