Zinder

Tussen de binnenstad en de Waal heeft Tiel een nieuw cultuurgebouw gekregen: Zinder. De naam zegt genoeg, het nieuwe cultuurcluster zindert, bruist en prikkelt en nodigt de bewoners van Tiel en omgeving uit om mee te doen. Muziek- of dansles, een schildercursus volgen, boeken lenen, repeteren met je bandje en een popconcert bezoeken, het gebeurt allemaal in Zinder. De Zwarte Hond was in opdracht van Koninklijke VolkerWessels, verantwoordelijk voor het architectonische-, stedenbouwkundige- en landschapsontwerp.

Gemeente Tiel is bezig de aantrekkingskracht van haar stad te versterken. De kwaliteiten van de Waal zullen beter worden benut en de relatie tussen binnenstad en rivier versterkt. Het voorzieningenniveau wordt verhoogd en ook de toegankelijkheid van de binnenstad wordt verbeterd. Zinder is een belangrijk onderdeel van deze plannen. Het project is zeer zorgvuldig ingebed tussen rivier, historische binnenstad en de formele rechtbankstraat. Drager van het plan is het verhoogde cultuurpodium: een nieuw plein met daarop de volumes van het centrum voor de kunsten (Zinder Educatie) en de openbare bibliotheek. Het podium benut de hoogteverschillen van het plot en transformeert het tot een fijne verblijfsplek die als verlengstuk van het cultuurgebouw dienst gaat doen; grenzen tussen binnen en buiten vervagen. De hoogteverschillen zijn getransformeerd tot gebruiksplekken en een intiem uitkijkpunt over de rivier is gecreëerd. Een vierlaagse, ondergrondse parkeergarage zorgt ervoor dat het voormalige parkeerterrein aan de Waal voortaan gebruikt kan worden voor evenementen. Door de entree van de garage los te knippen van het gebouw en ook op die manier vorm te geven, heeft de binnenstad een nieuwe, welkome entree gekregen. Bezoekers van Zinder, maar ook van het naastgelegen Schouwburg & Filmtheater De Agnietenhof en het centrum kunnen hier parkeren.

Zinder Educatie, het centrum voor de kunsten, is gehuisvest in de ‘gouden lampion’, die als het ware zweeft boven het cultuurpodium. Daarnaast staat een robuust, natuurstenen volume waarin de bibliotheek is gevestigd. Waar Zinder Educatie een opvallend baken is in Tiel, zoekt de bibliotheek meer verbinding met de historische binnenstad. De centrale entreehal vormt de schakel tussen de twee volumes. Hier ontmoeten en inspireren de bezoekers elkaar. Verzonken onder de lampion ligt de multifunctionele zaal voor 320 mensen.

De bijzondere gevel van Zinder Educatie bestaat uit gefacetteerde aluminium elementen die goudkleurig geanodiseerd zijn. Samen vormen de gevouwen panelen een origamipatroon dat zich telkens weer anders toont aan de bewoners van Tiel, afhangende van perspectief, weersomstandigheden en moment op de dag. De grote etalages werpen een blik op wat er gebeurt in het gebouw. Vanaf de straat vang je een glimp op van de repetitie van de dansers, zie je de beeldhouwcursisten aan het werk en wordt je aandacht getrokken door een concert in de multifunctionele zaal. De natuurstenen gevel van de bibliotheek is gefrijnd, waardoor het stevige volume levendiger en lichter wordt en zich onderscheidt van het podium dat in gebrand natuursteen is uitgevoerd. De gevels hebben verdiepingshoge glasstroken, die maximaal contact tussen binnen en buiten waarborgen. Ook hier laten grote etalages zien wat er binnenin het gebouw afspeelt. Door de kozijnen ook in goud aluminium uit te voeren wordt het familie van de ‘gouden lampion’.

Het buitenplein loopt subtiel over naar binnen, naar de centrale hal die zich uitstrekt over de gehele hoogte van het gebouw. Hier komen alle gebruikers van het cultuurcluster samen. De bibliotheek staat in open verbinding met de hal en direct naast de hoofdentree is een café. De kunstuitleen stelt er haar nieuwste aanwinsten tentoon en het toeristisch informatiepunt en het Tielse archief hebben er hun balies. De sculpturale trap is de blikvanger die de toegang vormt naar de ateliers, lokalen en kantoren op de verdiepingen. Ook de multifunctionele zaal heeft een entree vanuit de centrale hal, zodat deze bijvoorbeeld ook als tentoonstellingsruimte kan worden gebruikt. Bij avondgebruik als poppodium heeft de zaal een aparte ontsluiting vanaf het plein.

“Zinder is een prachtig gebouw geworden en betekent een fantastische impuls voor Tiel en de wijde regio, het culturele leven in het bijzonder. Een open en uitnodigend huis voor het realiseren van wat de kern van onze missie is: beleven, ontdekken en ontmoeten.” Aldus Ruud van Zuilen, directeur van Cultuurbedrijf Tiel.

Zinder is een DBMO project. Het consortium voor het project bundelde de krachten van de Koninklijke VolkerWessels-ondernemingen Gebr. Van Kessel, Van Hattum en Blankevoort, Stam + De Koning en HOMIJ Technische Installaties. Verder is Facilicom Services Group de komende jaren verantwoordelijk voor het onderhoud van het complex. Als adviseurs waren naast De Zwarte Hond, Pieters Bouwtechniek en Peutz betrokken. Het landschapsontwerp heeft De Zwarte Hond uitgewerkt in samenwerking met Felixx Landscape Architects & Planners.

De Zwarte Hond

De Zwarte Hond is een ontwerpbureau voor architectuur, stedenbouw en strategie met vestigingen in Groningen, Rotterdam en Keulen. Wij combineren maatschappelijke betrokkenheid en vakmanschap, en creëren daarmee hoogwaardige projecten die passen bij de context, aansluiten op de wensen van de gebruikers en de visies van onze opdrachtgevers.

De Zwarte Hond overziet de verschillende krachten die spelen op een plek. We kunnen goed inschatten wat waarde toevoegt en de leefkwaliteit vergroot. Voor bewoner, straat, buurt en stad. Onze ontwerpen staan stevig op de grond en volgen de taal van hun omgeving, maar hebben een subtiele eigenheid die verrast. Dat zit hem in de detaillering, het materiaal, de sterke verbinding tussen binnen en buiten, en slim en flexibel gebruik van de ruimte.

Wij ontwerpen plekken, gebouwen, omgevingen met een verrassende uitstraling. Niet gemaakt, maar bedacht, om te blijven en eendaags over te gaan in de volgende. 

Maar altijd plekken die het hart raken. Met elkaar verweven plekken ontwerpen en realiseren, dat is de essentie van ons bureau: we verenigen architectuur en stedenbouw. Die combinatie bepaalt ons tot in de kern.

Onze projecten maken de samenleving rijker, zowel in economische als in culturele zin. Dat betekent dat ze bijdragen aan maatschappelijke ontwikkelingen en aan diversiteit. Zij zorgen voor samenhang, zowel sociaal als fysiek en stimuleren ontmoeting en sociale cohesie. Daarnaast repareren en versterken onze plannen het stedelijk weefsel.

Wij zijn er daarbij van overtuigd dat een plan of ontwerp zelf niets oplost. Zij kunnen hoogstens agenderend zijn of oplossingsrichtingen aangeven. Het gaat erom dat we daadwerkelijk weten te realiseren en implementeren. Natuurlijk zijn wij toegewijd aan het ontwerp, maar nemen ook verantwoordelijkheid in het proces naar realisatie.