Zuider Gymnasium

Het ontstaan van het Zuiderziekenhuis gaat terug tot de jaren twintig van de vorige eeuw toen Rotterdam Zuid werd ontwikkeld en het ziekenhuis de centrale voorziening in de tuinstadgordel van Vreewijk werd. Door het vertrek van het Zuiderziekenhuis naar het nieuwe Maasstadziekenhuis was in 2011 het terrein plus opstallen vrijgekomen voor herontwikkeling. De vooroorlogse gebouwen van het complex, ontworpen door Gemeentewerken Rotterdam en in 1939 in gebruik genomen, waren in 2011 aangemerkt als monumentwaardig maar nog niet beschermd. SWZ Sociale Werkzaamheden Zuidholland bv nam het gebied over met een plan voor sloop en vervangende nieuwbouw met rijwoningen. Dit viel in de politieke discussie rond ‘het historisch besef van Rotterdam’ (2012-2013) niet goed. In een periode van 3 en 6 maanden is er in goed overleg met de gemeente een samenwerking tussen Impact Vastgoed en Boei ontstaan en een plan geboren: Het Zuiderhof.

Zuidergymnasium

In het plan Zuiderhof werd het poortgebouw aangemerkt als mogelijke locatie voor een gymnasium ter versterking van Rotterdam Zuid. Uit de architectenselectie voor het gymnasium kwam Molenaar & Co naar voren met een visie op transformatie van dit bijzondere gebouw. Om het poortgebouw tot school te bestemmen is uitgegaan van de regelmatige langsdragerstructuur die bij de bouw al was gekozen om de steeds wisselende invullingen van het ziekenhuis mogelijk te maken.

Transformatie

Op de begane grond zijn ter weerszijden van de poort de twee oorspronkelijke langgerekte opnamehallen hersteld en bestemd tot STOA: het entreegebied voor de leerlingen. De monumentale trappenhuizen zijn gehandhaafd en structureren het schoolgebouw. Op de verdiepingen is de corridorstructuur gewijzigd in een strook lokalen aan de voorzijde en een studiehal aan de achterzijde. De gehele kap is benut om de luchtbehandeling in onder te brengen waarmee de school aan de huidige ventilatie eisen voldoet. Aan de linkerzijde is deels in de achtervleugel gebouwd met op de begane grond de administratie en de kleed en was voorzieningen voor de nieuw tegen het complex aangebouwde gymzaal. Op de verdieping van deze vleugel is een collegezaal ingebouwd onder de kap.

Ketelhuis, na drie energietransisties, nu aula

De rechter zijvleugel, waar de ziekenhuiskeuken was ingebouwd, is helemaal heringericht met de theorielokalen van de exacte vakken en de lab voorzieningen voor biologie, natuurkunde en scheikunde en in de kelder een verrassend technieklokaal, verlicht via de oorspronkelijke koekoeken. Het voormalig ketelhuis achter de binnenplaats is de nieuwe aula geworden die niet als één grote ruimte maar als een samenstel van hoge voormalige stook en installatieruimten is vormgegeven. De stomp van de industrieschoorsteen staat midden op de binnenplaats en herinnert aan de eigen energievoorziening van het ziekenhuis die al drie energietransities had ondergaan, van kolen naar olie naar gas, voordat nu de stadsverwarming verscheen. Het gymnasium is begin 2022 enthousiast in gebruik genomen.

Als architectenbureau richten wij ons op de toekomst van bestaande gebouwen en omgevingen. En stellen we ons steeds de vraag hoe we waarde kunnen toevoegen aan een bestaand gebouw of vrijkomend gebied zodat het weer voor jaren meegaat.

Verduurzaming

Een succesvolle herbestemming waarbij een prettig werk- en leerklimaat voor de gebruikers wordt gerealiseerd, kon niet zonder een flinke verduurzamingsslag. De schil van het gehele poortgebouw is geïsoleerd. Daarbij is gebruik gemaakt van o.a. isolerende achterzetramen, zodat de oorspronkelijke stalen ramen behouden konden blijven. Voor de warmteopwekking is het gebouw aangesloten op het stadsverwarmingsnet van Vattenfall. De luchtbehandelingsinstallatie heeft onder meer warmteterugwinning, om zo min mogelijk energie te verliezen. Maar een duurzaam gebouw gaat verder dan alleen CO2-reductie. Er is ook geïnvesteerd in verbetering van de biodiversiteit door onder andere de groene gevel van de gymzaal en het kiezen van de juiste beplanting bij inrichting van het schoolterrein. Tenslotte is er bewust voor gekozen om de diverse materialen die vrij kwamen uit het gebouw opnieuw in het gebouw toe te passen c.q. in een ander project van BOEi opnieuw te gebruiken.

Molenaar & Co architecten

Molenaar & Co architecten staat voor 'ontworpen tijd', waarbij respect voor het verleden samengaat met een open houding naar hedendaagse en toekomstige ontwikkelingen. Hun architectuur is vertellend, associatief en origineel, met een sterke nadruk op materiaal, ambacht, techniek en ornament. Als pleitbezorgers van karaktervolle architectuur combineren ze hun ruime praktijkervaring met een diepgaand begrip van cultureel erfgoed, historisch ambacht en bouwtechniek. Ze zijn ontdekkers en onderzoekers, altijd op zoek naar verrassende oplossingen die zowel functioneel als kwalitatief hoogstaand zijn. Hun expertise strekt zich uit tot herbestemming, restauratie en grootstedelijke duurzaamheidsprojecten, waarbij ze nauw samenwerken met opdrachtgevers om tot duurzame en toekomstbestendige architectuur te komen.