Deze nieuwe woonontwikkeling in Massy, een voorstad aan de zuidelijke rand van Parijs die een ingrijpende stedelijke transformatie doormaakt, belichaamt een compact, robuust en opvallend residentieel project binnen een voortdurend veranderende omgeving. Door de strategische ligging nabij luchthaven Orly en als belangrijk RER- en TGV-knooppunt, heeft Massy sinds het midden van de twintigste eeuw een versnelde groei doorgemaakt, terwijl het toch een rijpende voorstad van Parijs blijft, vooral ten zuiden en zuidoosten van het treinstation. Zuid-Massy wordt gekenmerkt door vele nieuwe woonontwikkelingen, kantoren en — geclusterd rond het station — een overvloed aan restaurants, theaters, tandartsen en kinderdagverblijven, en al het andere dat bewoners zouden verwachten te vinden in een opkomend stadsdistrict. Dit nieuwe gebouw, met zijn opvallende goud- en antracietkleurig geschilderde betonnen gevels, draagt daarom bij aan de demografische expansie en verdichting van Massy, door zijn aanwezigheid te harmoniseren met zijn omgeving terwijl het bestaande stedelijke morfologieën behoudt.

Het gebouw beslaat in totaal ongeveer 6.000 m², met 86 wooneenheden variërend in grootte van circa 45 tot 115 m². Het bevindt zich op een hoekperceel in de wijk Atlantique van Massy, onder een hoek van 45 graden ten opzichte van het noorden, wat ervoor zorgt dat alle woningen de hele dag door voldoende zonlicht ontvangen. Het wordt begrensd door een druk bereden boulevard en een groene, minder drukke zijstraat: een secundaire ingang tot het gebouw en zijn privébinnenplaats is toegankelijk vanaf de Rue Léonard de Vinci, met de openbare, primaire ingang gelegen aan de Rue Galvani, die deze wijk in Massy begrenst. Gevormd als een hoefijzer, wordt het gebouw gedefinieerd door zijn uitgestrekte, vectorachtige vlakken van goud en zwart, met dramatische, twee meter uitstekende uitkragende balkons aan alle zijden, behalve die aan de Rue Galvani. De zwarte balkons werpen diepe, hoekige schaduwen die verschuiven met de beweging van de zon, waardoor steeds speelse en poëtische visuele ritmes ontstaan. Dit theatrale, bijna cinematografische, effect van licht op het gebouw voegt een etherische verfijning toe aan dit anderszins zwaar 'verankerde' volume.

Om de robuustheid en duurzaamheid van het gebouw te waarborgen, is gekozen voor ter plaatse gestort beton — een bouwtechniek die veel wordt toegepast in Frankrijk — voor het structurele raamwerk. Deze methode accentueert het monolithische karakter en de tastbare materialiteit van het bouwwerk, waarbij het vakmanschap en de structurele authenticiteit worden benadrukt. Bovendien minimaliseert het gebruik van in-situ beton de behoefte aan aanvullende structurele elementen, waardoor voegen en naden worden verminderd waar anders potentiële zwakke punten kunnen ontstaan. Daardoor functioneert het gehele complex als een verenigd geheel, dat veerkracht vertoont tegen externe krachten zoals verwering, seismische activiteit en algemene slijtage in de loop der tijd. De toepassing van deze techniek resulteert bovendien in naadloze, gladde oppervlakken, des te beter om de vele schaduwen te vangen die eroverheen spelen. De monolithische structuur van het gebouw, de dramatische goud- en antracietkleurige gevels en de royaal geproportioneerde balkons creëren een genuanceerd contrast met de overwegend witte gebouwen die deze opkomende wijk van Massy verder kenmerken.

Verder onderscheidt het gebouw zich onder zijn buren in het gebied door zijn openheid naar de omgeving, dankzij de meerdere toegangsroutes en hofwoningen die worden betreden via privé-tuinen. Balkons vervangen de privé-tuinen voor woningen op de bovenste zes verdiepingen, terwijl duplex penthouses op het dak met privéterrassen panoramische uitzichten op de horizon bieden. De integratie van het gebouw met zijn context is geïnspireerd door Jane Jacobs' principe van 'ogen op de straat' uit 1961, dat stelt dat de vitaliteit van stedelijke ruimtes wordt versterkt wanneer gebouwen zijn ontworpen met meerdere toegangspunten en gebieden die natuurlijke observatie mogelijk maken. Deze benadering bevordert gemeenschapscohesie door interactie mogelijk te maken tussen de bewoners van het gebouw en voorbijgangers. De talrijke manieren om het gebouw binnen te gaan, de overvloed aan balkons, privé-tuinen en terrassen vervagen de grenzen tussen binnen- en buitenleven. Ontworpen voor jonge gezinnen is het gebouw sereen, goed verbonden, en het bruisende Parijs is slechts een korte treinreis verwijderd.

De Buitenkans bestaat uit twee clusters met respectievelijk achttien en veertien woningen. Ze liggen aan weerszijden van Zwembad IJsselmonde aan de noordkant van park De Twee Heuvels in Rotterdam Zuid. Dit onlangs gerenoveerde park is onderdeel van Stadionpark, de grootste gebiedsontwikkeling van Rotterdam Zuid.

Wonen rond een collectieve hof

De twee buurtschappen gaan uit van dezelfde ruimtelijke opzet en architectonische uitwerking. Ze vormen een ontspannen ensemble van alzijdige volumes met overal zicht op het park. Ze liggen als meubels in het park en versterken de diversiteit en de belevingswaarde ervan. Ze vormen daarnaast de ogen op Park De Twee Heuvels waardoor de sociale veiligheid wordt versterkt. De positionering van de woningen rondom een centrale ruimte versterkt het collectief van de buurtschappen. Alle bewoners zijn mede-eigenaar van de mandelige buitenruimte. Dit stimuleert ontmoeting en onderling contact tussen de bewoners die samen voor het onderhoud zorgen.

Sculpturen in het landschap

De woningen hebben een krachtige, sculpturale uitstraling. De robuuste, gemetselde plint is verzonken in het parklandschap. De verdiepingen erboven komen los van het maaiveld met transparante volumes in glas en hout. Door het woonprogramma op de verdieping te positioneren, ontstaat de mogelijkheid om aan verschillende zijden uit te kijken over het parklandschap. Ook combineert de opgetilde woonlaag fraai uitzicht met privacy. Alle woningen hebben een gebouwde parkeerplaats in de plint.
Het ontwerp van de twee- en drie-onder-een-dakwoningen zorgt voor balans tussen het samenzijn in de collectieve hof en de privacy in de eigen woning. De zongerichte terrassen op de eerste verdieping zweven boven het park en de hof en zorgen ervoor dat het landschap nog meer rondom de woningen spoelt. De terrassen zijn royaal van formaat en integraal onderdeel van de architectuur.

Verbonden met het park

De woningen zijn bouwkundig opgeleverd; De Buitenkans is pas echt af als ook het landschap in de woonclusters is aangelegd en groeit. De aanplant start deze maand. In het landschapsontwerp spoelt het parklandschap tussen de woonvolumes door. Hiermee openen de clusters zich naar het omliggende park en ontstaan mooie doorzichten. Hoogteverschillen leveren nattere en drogere delen, waardoor beide ensembles net op een andere manier opgaan in het park. Het westelijke cluster sluit aan bij bestaande en nieuwe kwelsloten en bouwt op van nat aan de buitenzijde naar droog in de gezamenlijke hof. Er is ruimte voor onder meer oeverplanten en meerstammige bomen. Het oostelijk gelegen cluster krijgt met bloemrijk gras en bloeiende planten en bomen een heel ander karakter.

Gewonnen tender

Het team van Nederlandse Bouw Unie (ontwikkelende bouwer), MIX architectuur (ontwerp woningen), MAAK space (ontwerp landschap) en Merosch (duurzaamheidsadvies) verkreeg de opdracht voor De Buitenkans door het winnen van een tender van Gemeente Rotterdam.

Woongebouw Podium is een licht en optimistisch gebouw langs de centrale as van de Schipluidenlaan in Amsterdam Nieuw-West. LEVS architecten ontwierp hier 147 middeldure huurwoningen voor De Nijs en SAREF. Het ontwerp kenmerkt zich door een sterke horizontale geleding, lichte materialisatie van keramische elementen en grote ramen die alle woningen volop van daglicht voorzien. Het gebouw werd eind augustus opgeleverd.

Het ontwerp haalt inspiratie uit het naastgelegen voormalige Calvijn College, met zijn strakke horizontaliteit en prominent golvende aula; een klassieker uit de jaren ’60 van Ben Ingwersen. Het ontwerp voor Podium speelt overal met licht, reflectie en reliëf. Met gewassen grindbeton, geglazuurde elementen en lichtgele bakstenen in een strak ritme geven we de gevel optimisme en stevigheid. Podium is een alzijdig gebouw met onmiskenbaar karakter.

Langs alle zijden wordt de verbinding met de buitenwereld gezocht. In doorzonwoningen aan de noord- en oostzijde kan aan twee kanten geleefd worden, met daglicht van voor naar achter. Langs de westzijde zorgen we met loggia’s voor verbinding tussen de woonkamer en het terras. Woonkamers op de begane grond liggen net verhoogd boven de straat, waarmee subtiel de overgang van privé naar publiek duidelijk wordt gemaakt.

Het plan is gericht op starters in de middeldure huur, die veel gebruik zullen maken van de fiets en het OV. Vanaf elke hoek bieden mooie entrees met glas of verfijnd hekwerk toegang tot de fietsenstalling, die half-verdiept rond de binnentuin loopt. Een overzichtelijke stalling met ruimte voor bakfietsen. Vanuit de binnentuin dringt het daglicht hierin door. Tussen de rondgaande fietsenstalling is een rijk landschapsontwerp mogelijk, omdat bomen en planten gewoon in volle grond kunnen staan.

Op de hoek richting de aula is op initiatief van LEVS ruimte gemaakt voor een gevelkunstwerk. Dankzij het enthousiasme van de opdrachtgever kon het op een bijzondere manier worden vormgegeven. Het is ingevuld door een samenwerking tussen de Tiener Curatoren van kunstcentrum de Appel, kunstenaar Narges Mohammadi, en woordkunstenaar Zeinab El Bouni. Het verbeeldt de herinneringen van jongeren aan hun middelbare schooltijd en hun ervaringen van opgroeien in Nieuw-West. Het kunstwerk wordt officieel