Warmtecentrale Eco Zathe
Voor Essent ontwierp Bonnema architecten deze opvallende duurzame warmtecentrale. Beoogd werd om enerzijds meer architectonische- en duurzame kwaliteit in de gebouwen van Essent tot uitdrukking te laten komen en anderzijds om niet elke keer iets volledig nieuws te hoeven ontwikkelen.
Modulair ontwerp
In 2006 kreeg Bonnema architecten de opdracht om voor Essent een ontwerp te maken voor een gestandaardiseerde, maar wel gemoduleerde, warmtecentrale. Afhankelijk van de behoefte in omvang van de centrale zou deze groter of kleiner gemaakt moeten kunnen worden, zonder dat dit de identiteit en beeldmerk aan zou tasten. Tevens was de opdracht dit zodanig te modificeren dat zowel plaatsing in een industriële omgeving, maar ook in meer gevoeliger, c.q. stedelijk bebouwde omgevingen goed mogelijk is.
Pantser als omhulling
De opgave is uitgewerkt met gebruikmaking van referenties als "gordeldier" als geleding van en "pantser" als omhulling rondom een warmtebron, c.q. warmtebuffer. In diverse stappen is gespeeld met de typologie van de constructie die de geleding kan accentueren en de huid die afhankelijk van de stedenbouwkundige situatie zich in materialisering daaraan kan aanpassen. Zo is een omhulling mogelijk in zonnepanelen, maar ook in gecoate staalplaat, en eventueel met keramische dakpannen. De positionering van de warmtebuffers varieerde daarbij tot plaatsing van losse cilinders naast, achter of in het gebouw tot en met een volledige integrale oplossing in de vorm van een water gevulde en tevens dragende kelder, waarbij fundatie en technische functie van de warmtebuffer in elkaars verlengde liggen.
Inbedding
De warmtecentrale die voor de locatie Zuidlanden in Leeuwarden een eerste concrete vervolguitwerking heeft gekregen, is met behoud van de gekozen uitgangspunten een locatiespecifiek ontwerp geworden. Stedenbouwkundig ligt deze centrale aan de rand van een nieuwe uitbreiding van Leeuwarden, waarbij de te hanteren kenmerken van de Friese terpdorpen tot een meer landelijke architectuur moeten leiden. Twee woonkernen, te weten Jabikswoude en Techum liggen centraal in een nog nader uit te werken groter woongebied, waarbij vooral het groene karakter veel aandacht krijgt. Kenmerk van veel terpdorpen is dat naast kleinschalige woonbebouwing er ook vaak boerderijen en schuren in de dorpsstructuur passend zijn opgenomen. In zowel Techum als Jabikswoude is voor de specifieke functies zoals scholen, winkelcentra, parkeergarages, maar ook de warmtecentrale gevraagd om de typologie van de schuur te hanteren, zonder te vervallen in ‘kopieer' architectuur.
Energiesysteem
Het ketelhuis herbergt een duurzaam energiesysteem. In de centrale wordt biogas verstookt uit koeienmest van het melkveeproefboerderij Nij Bosma Zathe. Vanuit het ketelhuis worden alle huishoudens in de nieuwe wijken Techum en Jabikswoude van warmte voorzien. Hierdoor wordt de helft aan CO2-reductie gerealiseerd.
| Oplevering | 2009 |
| Opdrachtgever | Essent Local Energy Solutions |
| Bouwkunding aannemer | Jorritsma bouw |
| Fotograaf | Gerard van Beek |